Coronavirus salgını hakkında gelişmeleri gözden geçirelim bir kez daha:
2022 ye kadar sosyal mesafeye dikkat edilmeliyiz. Olayın gerçek bir endemik eğriye erişmesi için öngörülen tarih 2024’dür. Kaynak: ” Projecting the transmission dynamics of SARS- CoV-2 through the postpandemic period”. 18 sayfalık bir makale. Science dergisinin 14 Nisan 2020 tarihli araştırmacılar: Stephen M. Kissler,Christine Tedijanto,Edward Goldsteen,Yonatan H. Grad,Mare Lipstitch.
https://science.sciencemag.org/content/early/2020/04/14/science.abb5793 Kısaca bu iş bitmedi… bitmesine de çok var.
coronavirüs etkisi nedir?
Coronavirus ve COVID-19 hakkındaki bilgilerimizi güncelleyelim:
Antijen testi menfi gelirse bu hastalık yok demek değildir. Sağlamaları yapılmalıdır.
Hastalığı geçirenler için ev izolasyonu bence bir ay olmalı. İzolasyonun sonunda mutlaka antijen testinin yanı sıra antikor testi de yapılmalı. Böylece hastada yeterli antikor oluşup oluşmadığına bakılmalı.
Antikor testi yapılıp da yeterli antikor oluştuğu saptanan hastaların tıbbi kayıtları tutulmalı ve bunlar serum tedavisi ile bağlantılı olarak dijital plazma bankalarının envanterine geçirilmeli.
Unutulmamalı ki hastalığı geçirenlerde bulaşıcılığın izolasyon döneminde de devam edebileceği gösterilmiştir.
Yeterli immunite sağlanamayan- antikor testi sağlaması yapılmamış- kişilerde hastalığın tekerrür göstermesi mümkündür ( örnek: son günlerde Güney Kore’de rapor edilen nüksler)
Bu arada yeni mutan koronavirüs oluşmaktadır. Hastalığı geçirenlerin bunlara da bağışık olup olmadıkları henüz gösterilmemiştir.
Böyle mutasyon süratı yüksek virüslerin salgının başı ile sonunda insan bağışıklık sistemine karşı ciddi savunma silahları geliştirerek farklılaştıkları gözden kaçırılmamalıdır.
Dolayısıyla en iyi bir tahminle 2020 Aralık ayında geliştirilecek bir aşının o dönemdeki dolaşımdaki Corona tipine ne kadar etkin olabileceği de tartışılmalıdır. Ayrıca aşı tatbikinden sonra ne zaman etkin ve yeterli bir immun tepki alınacağı da bilinmemektedir. Keza rapel ihtiyacı ve bunun kaç kez ve hangi aralıklarla yapılması gereği de şu an için bilinmezlerdendir.
Bu arada yıllık rutinleşen grip aşıları yaptıranlarda, koronavirüs yakalanmak halinde hastalığın ciddi ve hatta öldürücü seyrettiğini bildiren araştırma vardır. Diyabetik olup da glukofaj kullananlar da da hastalığın çok daha ciddi ve ölümcül seyrettiği bildirilmiştir.
Unutulmaması gerekir ki, hastalığı tedavi için kullanılan ilaçlar halen deneme evresinde olup , temelde akciğer sorununun düzeltilmesi önceliğini taşıyorlar.
Oysa ki bu hastalık daha önceki makalelerimizde de def’aten ifade ettiğimiz gibi sistemik bir hastalıktır. Bu cümleden olmak üzere ferritin ve d Dimer gibi tahlillerin yanı sıra hastalar hem hastahanede oldukları süreçte hem de ev izolasyonunda iken, pankreas, kalp, böbrek, mezenterik bölge, karaciğer açısından ve de viruslarda genelde sık görülen leukopeni açısından dikkatle takip edilmelidir.
Alfa amilaz, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, tam kan tahlili, EKG ihmal edilmemelidir. Tam batın ultrasonografisi USG ile ince barsaklarda yaygın ödem açısından da izlenmelidir.
Hastalara iki kez aralıklı antijen testi yaparak her ikisinde de negatif sonuç almak mutluluk verir ama rehavet vermemelidir.
Çok zor dönemlerden geçiliyor. Platoya gelmek tabiri hasta sayısının yükselişten durağanlığa geçmesi olup sevindirici ama istikbal için pek anlamlı değildir. Platodan sonra eğri düşebilir de yeniden yükselişe geçebilir de.
Velhasıl son gelişimler bu dostlarım
Kalın sağlıcakla.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Hastalıkları Uzmanı
NAR KBB & Baş Boyun Cerrahisi bağlantılı Hastalıkların Tanı ve Tedavisi Merkezi
Wucpi Worldwide United Consultants of Property Invesment General Coordinator
Editör Notu: Bu sayfada yer alan bilgiler değerli bilim insanı Dr. İsmail Nurhan Artel’in kendi sosyal medya sayfasından özel izin alınarak tarafımdan düzenlenip, web sitesinde paylaşılmıştır. Hekimlik mesleğinde yarım yüzyılı geride bırakan Değerli hocama saygı ve hürmetlerimle Dr. Bora Küçükyazıcı.