erğenlik dönemi ve özellikleri
Ergenlik dönemi nedir, ergenliğin belirtileri nelerdir? İnsanoğlu yaşamı boyunca farklı gelişim dönemlerinden geçer ve her dönem birbirinin devamı ve tamamlayıcısı niteliğindedir. Bu nedenle içinde bulunulan gelişim döneminin özelliklerine ve değişimlerine uyum sağlayarak bir sonraki döneme geçiş yapabilmek, sağlıklı bir gelişimi de beraberinde getirir.
En hızlı büyümenin doğum öncesi, doğumdan sonraki ilk yıllar ve ergenlik döneminde gerçekleştiğini göz önünde bulundurduğumuzda, bu dönemlerde karşılaşılan değişimlere uyum sağlayabilmek pek de kolay değildir.
Özellikle ergenlik döneminde, fizyolojik ve hormonal değişimlerin yanı sıra, çok yoğun duygusal dalgalanmaların yaşanması, bu dönemi zor ve karmaşık bir hale getirmektedir. Çocuklar, bedenlerindeki fizyolojik değişimlere uyum sağlamaya çalışırken duygusal çalkantıya girerler. Bu ‘fırtınalı ve sancılı’ dönem, duygu, davranış ve tutum değişikliklerine neden olur. Peki bu değişimler çocuklarınız tarafından nasıl karşılanır gelin bir göz atalım.
Ergenlik Belirtileri Nedir?
Evladınızın, okulda, sırasında kitap veya defterlerini düşürdüğü, evde size yardım ederken sık sık bardak yada tabak kırdığı, yemek yerken sürekli bir şeyler devirdiği oluyor mu? Bizim zamanımızda ergenlik dönemi nedir? Bugün neler değişti?
Evet dediğinizi hatta ‘Dikkat etmiyor, isteksizce yapıyor o yüzden bütün bu sakarlıkları.’ diye eklediğinizi de duyar gibiyim. Ergenlik döneminde sakarlığın sık görülen bir durum olduğu doğrudur. Fakat bu durumun, dikkat eksikliği ve hiperaktive bozukluğunun bir belirtisi olarak mı ortaya çıktığının yoksa fiziksel büyümenin yarattığı dengesizlikten mi kaynaklandığının ayrımını yapmak, değişimin neden kaynaklandığı hakkında bize bilgi verecektir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, sıklıkla okul hayatının başlamasıyla ortaya çıkar ve tedavi edilmediği takdirde, belirtileri ergenlik döneminde de devam eder. Çocukların akademik başarısı, aile hayatı, sosyal ilişkileri ve benlik saygısı üzerine çeşitli olumsuz etkileri vardır. Bu nedenle profesyonel yardım alınarak, doğru tedavi programının düzenlenmesi son derece önemlidir.
Ergenlerde görülen sakarlık, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğundan kaynaklanmıyorsa, nedeni fizyolojik değişimlerdir. Ergenlikle birlikte kasların gelişmesi, boyun uzaması, el, kol, bacak ve ayakların orantısız büyümesi ergenlerin daha çok hata yapmasına ve sakarlıklarının artmasına neden olur. Çocuğunuz, bu ani ve orantısız büyüme karşısında bedenini kontrol etmekte zorlanır ve bu da sakarlık olarak ortaya çıkar.
Kişiler arası iletişim, %60’ı beden dili, %30’u ses tonu ve %10’u kelimelerle gerçekleştirilmektedir. Ergenlik sorunları nedir? Beden dilinin etkisi karşımızdaki kişi ile iletişime geçmeden yani iletişimin ilk saniyelerinden itibaren kendisini gösterir. Beden dili; duruş, jestler ,mimikler, göz teması gibi unsurlardan oluşur. Kişilerin bu unsurları kullanış biçimi yani beden dili, kişi hakkında birçok bilgi verir. Örnek verecek olursak, bir konferans için sunum yapan iki kişiyi ele alalım. Konuşmayı yapan ilk kişinin, dik bir duruş sergileyerek sahneye çıktığını, salondaki dinleyicilerle göz teması kurmaktan çekinmediğini, ellerini açık bir şekilde konuşmasının seyrine göre hareket ettirebildiğini ve anlattığı konunun içeriğine uygun ses tonu ve mimik kullandığını düşünelim.
İkinci konuşmacının ise, sahneye omuzları düşük, bedeni öne doğru eğilmiş ( kambur) bir şekilde çıktığını, göz teması kurmaktan çekindiğini ve ellerini, kollarını vücudu ile senkronize etmekte zorlandığını, uygun mimik ve jestleri kullanmadığını varsayalım. Anne baba net olarak anlaması gereken soru: günümüzde ergenlik dönemi nedir?
Dinleyicilere bu iki konuşmacı hakkındaki fikirleri sorulduğunda, sizce her iki konuşmacı için de aynı düşüncelere ait cevaplar verebilirler mi? Tahmin etiğiniz üzere ilk konuşmacıyı kendine güvenen, etkileyici ve iletişime açık olarak nitelendirebileceklerken, ikinci konuşmacıyı daha çekimser, belki biraz heyecanlı ve özgüveni düşük olarak nitelendirebileceklerdir. Çocukların korku dolu kabusu: ergenlik dönemi nedir?
Ergenlik dönemi için de, aynı bu örnekte ele aldığımız gibi, çocuğunuzun duruşu ve beden dili size ve etrafına kendisi hakkında birçok bilgi verir. Kimlik gelişiminin şekillendiği ergenlik döneminde, ergenler özgüven eksikliğine eğilimlidirler ve genellikle kambur bir postür sergilerler. Bu dönemde çocuklarınız için, başta arkadaşları olmak üzere sosyal çevrenin kendisi hakkındaki düşünceleri son derece önemlidir. Sizinle veya çevresiyle iletişim kurarken tedirgin hissedebilirler ve huzursuz olabilirler.
Beden imajının gelişmesiyle birlikte, bedenle ilgili tutum, algı ve yorumlarla şekillenir. Yani çocuğun kendi zihnindeki fiziksel görünümü ve onu yorumlayış şekli beden imajını oluşturur. Aslında ergenler, çocukluklarından bu yana vücutlarının nasıl göründüğü hakkında belirli bir kanıya sahiptirler.
Buluğ çağıyla beraber vücut biçimlerinin ve vücut organlarının boyutlarının değişmesi, ergeninin vücudu hakkındaki düşüncelerini de değiştirir. Başta akran grubu olmak üzere ailenin de ‘ideal vücut’ kavramına nasıl baktığı, ergenin vücut imgesi üzerinde etkili olur. Değişimin başladığı ergenlik dönemi nedir?
Özellikle medya kanalları aracılığıyla, gençlere empoze edilen ‘kusursuz vücut’ tipleri, ergenlerin sahip olmayı istedikleri ve kendi vücutlarıyla kıyaslama yaptıkları bir ölçüt haline gelmiştir. Kızlar nasıl göründüklerine önem verirken, erkekler daha çok fiziksel güce yani ‘yağsız ve kaslı’ görünüşe önem verir. Kısacası güzellik ve ideal beden ölçütlerine atfedilen önem karşısında, ergen kendi beden yapısı ve görünüşü ile ilgili kaygılanabilir ve birçok duygusal sorunla karşı karşıya kalabilir.
Gelin bir de sizler için kurguladığım vaka üzerinden, beden imajının ergenleri nasıl etkileyebileceğine bakalım: Selin 14 yaşında lise 1. sınıf öğrencisiydi. Küçüklüğünden beri yaşıtlarına oranla kilosu hep biraz daha fazla olmuştu. Boyu da yaşıtlarından daha kısa olduğundan daha şişman gözüküyordu. İlkokul süresince okulda arkadaşlarından görünüşüyle ilgili pek olumsuz bir şey duymamış bu nedenle lise çağına gelinceye dek nasıl göründüğünü kafasına pek takmamıştı. Ancak liseye başladığında sanki her şey değişmişti. Ona göre okulundaki birçok kız manken gibiydi ve kendisi aralarında çirkin ve şişman kalıyordu.
Selin onlar gibi zayıf ve güzel olmayı çok istiyordu. Beğendiği çocuk dahil bütün erkekler sanki o kızların peşindeydi. Selin, zayıf olan arkadaşlarının yanında görünmez olmayı diliyordu. Ona göre sihirli bir değneğin değmesi kadar imkansızdı, cildinin pürüzsüz olması, saçının güzel şekillenmesi ve zayıf olması. Birkaç kez rejim yapmayı denedi fakat sağlıklı beslenemediğinden uzun sürmedi. Daha çok yemek yemeye ve kilosunu daha çok kafasına takmaya başladı. Zamanla Selin okula gitmek istememeye, yalnız zaman geçirmeye başladı. Eskiden çok sevdiği alışverişe dahi çıkmak istemiyor ve mutsuz gözüküyordu. Anne babası Selin için endişelenmeye bu durum karşısında ne yapmaları gerektiği konusunda çaresiz hissediyorlardı.
Hayali kahramanımız Selin’in içinde bulunduğu durum siz anne babalara tanıdık gelmiş olabilir. Sizin de evladınız saatlerce aynanın karşısında zaman geçiriyor olabilir veya fiziksel özelliklerinden dolayı kendini acımasızca eleştirebiliyor olabilir. Ergeni anlamak için: ergenlik dönemi nedir?
Ergenlik dönemi ile birlikte, ses değişimi olmaya başlar. Gırtlakta bulunan kıkırdak doku öne çıkar ve sesi kalınlaştırır. Sesin önce çatallaştığı, ardından çatladığı görülür. Vücuttaki diğer değişimler gibi, seste değişime uğramaya başlar. Ses tonu, ses tellerinin uzunluğu ile gırtlak yapısına bağlı olarak değişir. Büyüme devam ettikçe seste çatallaşma meydana gelebilir. Erkek çocuklardaki ses değişikliği, kızlara oranla çok daha belirgindir. Ses değişimine çocuklarınızın uyum sağlamakta zorlandığını, sesinden rahatsız olduğunu gözlemleyebilirsiniz.
Ergenlik dönemi değişikliklerinden biri de hipofiz bezinin salgıları ile başlayan koltuk altı ve üreme organı bölgesindeki tüylenmedir. Bu dönemde koltuk altı ve vücudun diğer bölgelerindeki ter bezleri çocukluk döneminden daha fazla çalışır. Cevabını hatırlamamız gereken soru: ergenlik dönemi nedir?
Kız çocukları, çocukluktan ergenliğe geçerken adet görmeye başlar. İlk adet kanamasına menarj adı verilir. Kanamanın nedeni, salınan yumurta hücrelerinin rahimden atılmasıdır. İlk adet görme, 9-16 yaşları arasında herhangi bir yaşta olabilir. Hormonal değişimler sebebiyle memeler de büyümeye başlar. Ergen, bu değişim karşısında utanabilir ve büyüyen memelerini saklamak için kambur bir duruş sergileyebilir.
Erkek çocuklarında, testosteron hormonunun etkisiyle hem bedensel değişimler hem de sperm üretimi başlar. Ergen, bu dönemde geceleri, ıslak rüyalar dediğimiz gece boşalmaları yaşar. Gece boşalmaları konusunda bilgilendirilmeyen çocuk, yaşadığı şeyden dolayı suçluluk duygusuna kapılabilir.
Ergenlik döneminde, hem kız çocuklarında, hem erkek çocuklarında derideki yağbezlerinin fazla çalışması sonucu, salgılanan yağlar bez kanallarını tıkar ve yüzde akneler oluşur. Yağ birikimi şişer ve ergenlik sivilcelerini meydana getirir.
Ergenlerin, duygusal tepkileri düzenlilik göstermez. Hem duygusal durumların değişim hızı çabuktur, hem de duygularında istikrarsızlık vardır. Ergenin aynı olaya bir gün ara ile gösterdiği tepkiler değişik olabilir. Çünkü ergenlik dönemi yoğun çelişki ve zıt duyguların yaşandığı bir dönemdir.
Çocuğunuz bir an çok keyifli iken, bir dakika sonra sıkkın ve mutsuz görünebilir. Bu son derece doğaldır. Gelin bir kurgu üzerinden, ergenlerin duygusal iniş çıkışlarını görelim. Nasıl tarif edelim: ergenlik dönemi nedir?
’’Kızımla alışveriş yaparken ikimizde çok keyifliydik, güzel zaman geçiriyorduk. Kızım benden, denediği kıyafet hakkındaki fikrimi paylaşmamı istedi. Yaşına uygun bir kıyafet olmadığını söylememle birlikte ağlamaya ve onu anlamadığıma dair suçlayıcı cümleler kurmaya başladı. Kızımın bu tepkisi karşında gerçekten şaşırdım.’’ Bu cümleler, 16 yaşındaki hayali kahramanımızın annesine ait. Siz anne babaların da, kurguladığımız duruma benzer şeyler yaşayabildiğini ve çocuklarınızın bu ani değişimleri karşısında şaşırabilir.
Ergenlikle tanışma adımları nasıldır? Bahsettiğimiz sorularla baş etmenin sadece çocuklar için zor olmadığını, siz anne babaların da, ergenlik dönemi ile birlikte ortaya çıkan sorunları çözmekte ve davranışlarına anlam vermekte zorlanabildiğini, özellikle kriz ortamında ve çocuğunuzun öfkesi karşısında ne yapmanız gerektiği konusunda çaresiz hissedebildiğini biliyoruz. Ergenlik dönemi, anne babaların çocuklarından duymaya pek de alışık olmadıkları, sinyal cümleleri ile başlar:
Ergenlik dönemi nedir ve aileler birçok sorunla karşılaşılır. Bu sorunların kaynağını belirlemek, sorunların çözümünde kritik bir öneme sahiptir. Acaba çocuğunuz gerçekten ergenlik döneminin sancılarını mı çekiyor, yoksa çocukluk dönemi sorunlarının bir uzantısı ergenlik dönemi ile birlikte devam mı ediyor?
Ebeveynleri olarak, ergenlik dönemi nedir ve çocuğunuza karşı doğru bir tutum ve yaklaşım sergiliyor musunuz? Gelin bütün bu soruların cevabını, siz anne babaların ergenlik dönemi ile ilgili ortak gözlemleri üzerinden ve öz eleştiri yapabilmeniz için oluşturduğum iç ses konuşmaları üzerinden verelim. Anne ve babaların anlamakta zorlandı: ergenlik dönemi nedir?
Ergenlik Dönemleri Özellikleri
ergenlik ne zaman başlar
Ergenlik Dönemi Özellikleri Nedir
Ergenlik dönemi nedir ve ergenlikle birlikte çocuk kendi iç dünyasına ve sorunlarına yönelir. Duygu ve düşüncelerini çok yoğun bir şekilde yaşar. Hissettiklerinin ona özgü ve kimse tarafından anlaşılamaz olduğunu zanneder, kendi söylediklerini en doğru olarak kabul eder. Ergenin kendisini merkez görmesi ve başkalarının onunla ilgili olumlu veya olumsuz şekilde ilgilendiği algısına sahip olması doğal bir süreçtir. Ailelerin sorunu ergenlik dönemi nedir?
Çocukluk döneminden farklı olarak soyut düşünme becerisi, akıl yürütme, kendi fikir ve değerlerini oluşturma ve kimlik arayışı bu dönemde ön plana çıkar. Yetişkin rolüne hazırlanan ergen ‘Ben kimim, neyim, ne olacağım, hangi hareket doğru, toplumdaki yerim neresi ?’’ sorularına cevap arar. Sorularının cevabını içinde bulunduğu arkadaş grubunda arar; arkadaş çevresinin değerleri ve dünya görüşü önem kazanmaya başlar.
Arkadaş grubuna dahil olabilmek ve kabul edilebilmek için onların tutumlarını benimser görünür. Aile ile geçirilen zaman, yerini akran grubuna bırakır. Bağımsızlaşma süreciyle birlikte, odasında yalnız zaman geçirmeyi tercih edebilir, aile etkinliklerine katılmakta eskisi kadar hevesli olmayabilir. Ebeveynlerinin rehberliğinden ve kontrolünden kendini soyutlamaya çalışır. Çocuklar için ergenlik dönemi nedir?
Arkadaşlık kavramının son derece önemli olduğu ergenlik döneminde, arkadaşlar arasında gruplar oluşturulur ve bu grupların kendine özgü kuralları vardır. Çoğu ergen de kendisiyle benzer özelliklere sahip ( benzer giyinme tarzı, müzik tarzı, aktiviteler vb.) kişilerle arkadaşlık etmeyi tercih eder. Bu dönemde hem cinslerle arkadaşlıklar oldukça samimidir ve duygusal paylaşım çok yoğundur. Günümüzde ergenlik dönemi nedir?
Erkeklerin kurdukları arkadaş grupları daha kalabalık ve yüzeyselken, kızların kurduğu arkadaş grupları daha küçüktür ve samimidir . Aynı cinsten kurulan arkadaşlıklar, ergenin karşı cinse olan yakınlaşmasına olanak sağlar. Ergen tüm ilişkilerinde olduğu gibi, karşı cinsiyetle ilişkilerini de kendini değerlendirdiği bir ‘ayna’ olarak kullanır.
Ergenlerin karşı cinse ilgi duymaya başlaması ve arkadaş olma çabası romantik ilişkileri başlatır. Karşı cinse duyulan ilgi ile cinsel içerikli beğenme ve beğenilme arzusu içerisine girilmesi, ergende heyecan uyandırır. Çocukların kafasını karıştıran ergenlik dönemi nedir?
Cinsler arasındaki yakınlaşma eğilimi, ergenliğin başlarında daha çok arkadaş grubu ortamında birlikte olma isteği taşırken, sonradan karşı cinsten belirli bireylere yönelmiş romantik duygular ortaya çıkar. Romantik duygular bu dönemde bastırılarak ergenin iç dünyasında da yaşanabilir. Platonik aşk kendi akran grubundan birine karşı hissedilebilirken, hayran olunan birine karşı da hissedilebilir. Arkadaşlık ilişkilerinin ve romantik ilişkilerin seyri, ergenin davranışlarını ve duygulanımını da etkiler. Çocukluktan ergenlik dönemi nedir?
Çok yoğun duygularla başlanılan romantik ilişki ergeni mutluluktan havaya uçacak kadar mutlu hissettirebilir. Aksi bir durum da dünyanın sonu gelmiş gibi çaresiz ve mutsuz hissettirebilir. Kurduğu ilişkilerden beslenen ve son derece hassas olan ergen, hissettiği ve deneyimlediği olumsuzluklarla baş etmekte zorlanabilir. Duyguları zorlayan ergenlik dönemi nedir?
Arkadaş ilişkileri kurmanın, toplumsal becerilerin kazanılmasında ve kişiliğin oluşumundaki destekleyici rolü göz önünde bulundurulduğunda, siz anne babalara önerilerim şunlar olacaktır:
Çocuklarınızın arkadaşları hakkında olumsuz eleştirilerde bulunmanız ve çocuğunuza arkadaşlığını bitirmesi konusunda baskı uygulamanız , çocuğunuzu öfkelendirebileceği gibi, size karşı tutumunu da etkileyebilir. Ailesinin olumsuz görüşleri karşısında, arkadaşları hakkında konuşmak istemeyebilir veya yalan söyleyebilir. Çocuğu anlamak için: ergenlik dönemi nedir?
Anne babaların çocuklarının kiminle zaman geçirdiği konusunda bilgi sahibi olmak istemeleri ve merak etmeleri son derece doğaldır. Arkadaş ortamını görme veya arkadaşlarının ailelerini tanımada çok ısrarcı, sorgulayıcı davranmak yerine, çocuğunuzun da keyif alabileceği aile veya tanışma organizasyonları planlanabilir.
Öğüt vermek, öğretmek, yönetmek gibi iletişim engelleri yerine ; çocuğunuzun , sizinle sıcak bir ilişki kurmasına, duygularını ifade etmesine ve sorunlarını çözümlemesine fırsat sağlayan etkin dinlemeyi, iletişimin temel basamağı olarak görmek ve uygulamak olumlu ilişkiler kurulmasına fırsat yaratacaktır. Özellikle ‘ sen dili’ dediğimiz, çocuğumuz odaklı ve genellikle kızgınlık, suçluluk belirten cümleler yerine; ‘ben dili’ ile kişisel duygu ve düşüncelerimizi belirtmeli ve çocuğumuzu düşünmeye teşvik etmeliyiz. Annelerin derdi: ergenlik dönemi nedir?
Ebeveynler kimi zaman çocuklarıyla ‘arkadaş olma’ düşüncesiyle sınırları koymakta zorlanabiliyor ve ebeveyn ile çocuk arasında rol karmaşası yaşanabiliyor. Aile kurallarının ve sınırlarının, çocuğa net bir şekilde anlatılması, çocuğun neler yapıp yapamayacağı konusunda bilgilendirilmesi ve belli özgürlük alanların yaratılması anne-baba ve çocuk ilişkisini sağlam bir dengeye oturtacaktır.
Sonuç olarak unutulmamalıdır ki, çocuk her şeyden öte çocuktur. Ergenlik dönemi ile birlikte, her ne kadar yetişkinliğe adım atmaya hazırlansalar da, çocukların öncelikli ve daimi ihtiyacı siz anne babaların sevgi ve desteğidir. Zorlayıcı ve iniş çıkışlı ergenlik dönemine inat, çocuklarınıza ‘ Seni seviyorum ve her zaman yanındayım.’ cümlesini daha sık söyleyebilmeniz dileğiyle.
Ergenlik dönemindeki çocuğunuzla iletişim sıkıntıları yaşıyorsanız, uzman çözüm adımları için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Sizlere ve değerli evladınıza yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız.
Ceyda Çolak Tan
Uzm. Klinik Psikolog
Brain Center İstanbul
Ritim İstanbul AVM, Maltepe – İstanbul
Randevu için Hemen Ara:
0216 688 77 78
Sizlere daha iyi hizmet verebilmek amacıyla web sitemizde çerezleri kullanmaktayız. Çerez Politikası.
6 Comments
Benim oğlum 16 yaşında. Ne dersem asla dinlemiyor. Ders falan hiç umurunda değil, tüm gün bilgisayar oyun başında. Bilgisayar oynamadığı anlarda ise elinde teelfon ile mesajlaşıyor. Ne söylediysem fayda etmiyor.Ne yapmalıyım acaba?? Bir yol gösterin lütfen.
Didem hanım,
Ergen olmak zordur, daha da zoru ergen anne babası olmaktır. Ergenlik dönemi belirtileri kız ve erke çocuk için değişti, farklılaştı. Ergenlik yaşı 40 sene öncesine göre değişti. Günümüz değişen teknolojisi ile çocuklarımız doğar doğmaz dijital ayak izleri oluşuyor. Tüm bu olumsuzluklar yanında, anne ve baba olarak çocuklarımızdan uzaklaşmamalıyız. Bir baba, 16 yaşındaki erkek ergen oğlu ile ne kadar yakınsa, oğlu onu o kadar önemser. Babasını önemseyen erkek ergen, onun geri bildirimlerini değerli görür. Bir erkek ergenin söz dinlemesi ve okul ders başarısı, babasının onu uygun yönlendirmesi ile sağlanır. Günde 2 saatin üzerinde bilgisayar oyunu ile zaman geçirmek uygun değildir. Bu süre düzenlemesi konusunda ortak plan izlemenizi öneririz.
Sağlıklı günler dileriz.
15 yaşındayım,ergenlik dönemi başladı,ama sesim halen kalınlaşmadı.Bir çıkıyor,bir iniyor. Ne zaman düzelir?
Değerli Hakan,
Ergenlik dönemi belirtisi olan ses yapısındaki değişim 13-16 yaşlarında başlar. Ergenlik dönemi ile birlikte seste kalınlaşma, ses çatallanması, seste ani iniş ve çıkışlar gözlenebilir. Bu değişimler 17-18 yaşında tamamlanır. Ardından genç yetişkinlik döneminde kullanılacak ses yapısına ulaşılır.
Sağlıklı günler dileriz.
Oğlum 15 yaşında, tam bir ergen! Bizi hiç dinlemiyor, hep kendi istedikleri olsun derdinde. Ne ders dinliyor ne ödev yapıyor ne yapacağımı şaşırdım. bizim zamanımızda böyle değildi,günümüz ergenleri neden böyle..
Hakan Bey,
Ergenlik bir dönüşüm sürecidir. Ergenlik dönemi bir başkalaşım sürecidir. Ergenler bir öyle der, bir böyle der. Ne istediğini kendisi de bilmez. İşine gelince kocaman insan gibi davranır, işine gelmeyince daha çocuk olduklarını savunurlar. Lakin ödev alışkanlığı ve ders disiplini önemli bir kavramdır. Ergenler, akademik sorumluluğunu yerine getiriyor olmalıdır. Günde 10 saat elde telefon ile vakit geçirmek, zamanı değersiz kullanmaktır. Bu konuda sizin yönlendirmelerinize rağmen olumlu gelişme sağlayamıyorsanız, mutlaka bir ergen psikolog desteği öneririz.
Sağlıklı günler dileriz.