Nörobilim neyi inceler? Dr. Bora Küçükyazıcı Makalesi

Nörobilim açısından insan beyni işleyişi nasıl gelişti?

Nörobilim nedir? Nörobilim neleri inceler? Nörobilim kadın beyni ve erkek beyni arasındaki işleyiş farkları nelerdir? İnsan beyni yıllar içinde nasıl gelişti? Kadın ve erkeğin davranışlarını neler düzenler? Tüm bu ve benzeri soruların cevaplarını birlikte inceleyeceğiz.

Nörobilim, moleküler, hücresel, işlevsel ve yapısal unsurları araştırır.

İlk olarak nörobilim, insan beyni ve sinir sisteminin yapısını ve işlevini inceler. Nörobilim, sadece sinir sisteminin normal işleyişiyle değil, aynı zamanda insanlarda nörolojik, psikiyatrik ve nörogelişimsel bozukluklarda sinir sistemine ne olduğuyla da ilgilenir.

🧠  Kadın Beyni vs Erkek Beyni Farkları  ✅

Nöropsikoloji ve Nörobilim İnsan Beynini İnceliyor

Nörobilim, üç konsantrasyonda fırsatlar sunan esnek bir ana daldır: nörobiyoloji, nöropsikoloji ve bilişsel bilim.  Üstelik evrimsel, tıbbi ve hesaplama yönleri de dahil olmak üzere, sinir sisteminin tüm bilimsel yönleriyle ilgilidir. Nörobilim, insan beyni ve davranışlar üzerindeki etkisine odaklanır. İnsan beyni, kadın ve erkek duygu ve alışkanlıklarını yönetir.

İnsanlarda var olan yüksek bilişsel işlevler ve bunların altında yatan sinirsel temeller incelenmelidir.

Bilişsel sinirbilim, dilbilim, sinirbilim, psikoloji ve bilişsel bilimden yararlanır. Nörobilim araştırmaları, moleküllerden hücrelere ve yollara ve karmaşık insan davranışlarına kadar uzanır. Bununla birlikte nörobilim, fizik, kimya ve biyolojiyi anatomi, fizyoloji ve insanın duygusal ve bilişsel işlevlerini içeren davranış çalışmalarıyla bütünleştirir.

Nörobilim: Kadın Beyni ve Erkek Beyni Farkları

İnsanlar, her biri diğer hücrelere yaklaşık bin bağlantıya sahip olan tahmini yüz milyar nörona veya beyin hücresine sahiptir. İnsan beyni, yeni bağlantılar ve nöronal devreler geliştirme yeteneğine sahiptir. Bu yetenek, nöroplastisite olarak adlandırılır. Nöroplastisite, öğrenme becerisini etkiler. İnsan beyni işleyişini doğru anlamak ve çözmek için, günümüzden binlerce yıl öncesine odaklanmalıyız.

Sinir sistemi, nöronların, nöronal, kas ve glandüler aktiviteyi etkiler. Merkezi sinir sistemi, vücudun uzak kısımlarına sinyaller gönderebilen ve bunları iletebilen akson adı verilen uzun filamentlerden oluşur.

Nöronlar, sinaptik bağlantılar yoluyla birbirleriyle ve diğer hücrelerle iletişim kuruyorlar.

Bilinçli olarak deneyimlediklerimiz dışında, bilinçaltı dediğimiz buzdağının denizin altındaki kesimi vardır. Öncelikle, nörobilim açısından kadın ve erkeğin davranışlarını anlamak için gelin çok çok eskilere göz atalım. Binlerce yıl öncesindeki kadın ve erkek davranışını analiz etmeliyiz. Yontma taş devrinden günümüze kadın ve erkeğin yaşamdaki rollerini inceleyelim.

Yontma Taş Devri İnsan Beyni: nörobilim analizi

Bir sabah güneş doğuyor. Takvime göre sene M.Ö. 50.000. Bundan yaklaşık 52.000 sene öncesine göz atıyoruz. Yaklaşık 80 kişiden oluşan insan topluluğunda erkekler yola çıkmak için çoktan hazırlandılar bile. Kolay değil, her gün 40 km kadar yol yürümeleri gerekiyor avlanmak ve kabileye besin olarak et getirebilmek için. Henüz avcı-toplayıcı dönemdeyiz. Ancak, yerleşik yaşam ve tarıma geçiş için henüz 40.000 yıl gibi bir sürenin geçmesi gerekiyor.

Kabile kadınları da uyandılar. Ağlaşan çocuklar  etrafta koşuşturuyor. Hepsi acıkmış durumda.

Hemen dün toplamış oldukları meyve ve sebze, bitki köklerini aralarında pay ederek kahvaltı tamamlanıyor. Kahvaltıda öncelik yaşlılarda, zira onların kabile için çok büyük bir önemi var: çocuklara bakmak ve göz kulak olmak! Öyle ya, erkekler avlanmak için ve kadınlarda meyve-bitki toplamak için uzaklaştıklarında, saatlerce çocuklarla kabiledeki yaşlılar ilgilenecekler.

Kabile çocuklarına ayrım yapılmadan ortak gözetim sağlıyorlar, çocuklar tüm kabileye ait. Yaşlılar, tüm çocuklarla ilgilendikleri için, mümkün olduğunca dinç ve sağlıklı olmaları bu yüzden çok değerli.

B12 vitamini ve Kadın Erkek Dayanışması

Birazdan kabilenin erkekleri av eti bulmak için tüm gün sürecek yürüyüşe başlayacaklar. Kadınların topladığı meyve ve sebze köklerinden kendi paylarına düşenleri acıktıklarında yemek için yanlarına alarak uzaklaşıyor ve gözden kayboluyorlar. Kolay değil, belki 2 gün boyunca geri dönmeden av eti arayacaklar. Öyle kolay değil beslenme zincirinde proteine ulaşmak.

Av için çıkılan her 10 yürüyüşten sadece 1 tanesinde eve et ile dönülüyor. Yani öylesine değerli bir besin kaynağı hayvansal protein.

Özellikle B12 vitamini sadece hayvansal gıdalarda bulunuyor, et-süt-yumurta gibi. Tarım çağına gelinmesine daha 40.000 yıl var. Besi hayvanları henüz evcilleştirilmedi. B 12 vitamini için av eti tek kaynak durumundadır. B 12 acaba neden önemlidir? Bugün şu bilgilere ulaşıyoruz.

Sadece hayvansal gıdalarda bulunan B 12 vitamini canlılar için neden çok değerli?

• Hücre DNA sentezinde görev almaktadır.
• Protein sentezi oluşumunda görevlidir.
• Güçlü bağışıklık sistemi için gereklidir.
• Duygu durum düzenlenmesinde merkezi sinir sisteminde görevlidir.

• Kısa ve uzun süreli hafızanın verimli çalışmasını sağlar.
• Kemik erimesi, osteoporoz önlenmesinde katkı sağlar.
• Nörolojik işlevlerin düzgün çalışması için gereklidir.
• Büyüme ve gelişmenin doğru ve uygun olması için gereklidir.
• Dinç ve enerjik olmak için B12 vitaminine ihtiyacımız vardır.

İnsan Beyni: Kadın ve Erkek Dayanışması

İnsan vücudu ve özellikle beynimiz için böylesine gerekli olan hayvansal besini sadece erkeklerin avladığı etlerden elde edebiliyordu hikâyesini anlattığımız kabilemiz. Erkeklerin aile yaşamına ve bireylerin akıl ve beden sağlığına katkısı ne kadar da değerli ve önemliymiş, öyle değil mi değerli dostlarım? Hiç de öyle değil! Neden biliyor musunuz?

Çünkü HAYAT MÜŞTEREKTİR!

Ancak, bu ne demek şimdi? Hani B 12 vitamini olmadan olmazdı, insan beyni ve gelişim için B 12 vitamini kaynağı olan av etini sadece erkek bulup getiriyordu? Ayrıca, tüm bunları nereden çıkartıyorsunuz? 50.000 sene önceki Yontma Taş Çağı’ndaki aile yapısı ve görev dağılımını bugün nasıl biliyoruz?

Yontma Taş Çağında Aile Yapısı

Prof. Dr. Alice Robert, Birmingham Üniversitesi’nde görevli biyolojik antropolog olarak Tanzanya’daki Hadza kabilesini uzun yıllar araştırdı. Bu kabilenin aile yapısını, görev dağılımını uzun yıllar incelemiş. Üstelik, yayınladığı bulgulardan şunları öğreniyoruz.

• Kabile halen avcı-toplayıcı yaşam geleneğini sürdürüyor.
• Tarım çağına henüz geçilmedi.

Bununla birlikte, yukarıda anlattığım 50.000 sene önceki yaşam koşulları hiç değişmeden halen devam ediyor. Hikâyedeki çok ince bir detayı tekrar hatırlatmak istiyorum ki, erkeklerin sağladığı B 12 vitamini çok değerliydi. Yeterli B 12 vitamini yani av eti getirmiş olmasalar, kabilenin beden ve akıl sağlığı düzgün şekilde gelişemezdi, çok doğru. Benzer şekilde, kabiledeki kadınların görevini tekrar hatırlatmak istiyorum.

Üstelik, erkekler her gittikleri 10 av girişiminde 9 tanesinden başarısız olarak dönüyorlardı. Bugün Hadza Kabilesi erkeklerin avlanma başarısı oranı bize bunu ışık tutuyor. Erkeklerin eve av getireceği güne kadar, kabilenin beslenme görevi kadınlarda. Kadınlar toplayıcı olarak çevredeki yenilebilen bitki kökleri ve meyveler ile gerekli kalori desteğini kabileye sağlıyorlar.

Kadın ve Erkek Arasındaki Dayanışma: nörobilim gerçeği

Sonuç olarak, 50.000 sene öncesindeki Yontma Taş Devri’ndeki insan davranışlarını çözmeliyiz. Erkeklerinin avlanmaya gidecek enerjide olmaları için, kadınların sağladığı besin zincirine ihtiyaçları vardı. Kabiledeki yaşlı kadınlar, en lezzetli ve besin değeri yüksek olan meyve ve bitki köklerinin neler olduğunu biliyorlardı. Besinlerin nasıl bulunacağını kuşaktan kuşağa diğer genç kadınlara aktardılar. Böylece, erkekler avlanmaya gidecek gücü bulabiliyorlardı.

Kadın ve Erkek! Yin ve Yang! Birlikte ve Tamamlayıcı!

Bu yazımda kadın ve erkeğin 50.000 sene önceki Yontma Taş Devri yaşamına göz attık. Yaşamda bir olunca, kadın ve erkek birlikte hareket edince başarı ve güzelliklere ulaşıyoruz.

Sağlık ve sevgiyle,

👨‍⚕️ Dr. Bora Küçükyazıcı
Tıp Doktoru 🧠 NöroPsikoloji PhD

🏥 Brain Center ® İstanbul
🍀 Kişisel Gelişim Merkezi
Ritim İstanbul AVM, Maltepe – İstanbul 🌍