Serotonin Nedir? 2022 İnceleme

Serotonin Nedir? Nörotransmitter olarak serotonin nasıl etki gösterir? Özellikle serotonin hormonu nedir? Serotonin ne demek? Vücutta serotonin eksikliği ne zaman olur? Eğer serotonin eksikliğinde ne olur? Selektif serotonin reuptake inhibitörü ne demektir? Serotonin hormonu neden düşer? Tüm bu soruların yanıtlarını birlikte analiz edeceğiz.

En çok bilinen mutluluk hormonları dopamin ve serotonin hormonudur. Bu 2 hormonun özellikleri ve etkileri şu şekildedir:

Dopamin nedir?  “İyi hissetme” hormonu olarak da bilinen dopamin, beyninizin ödül sisteminin önemli bir parçası olan bir hormon ve nörotransmiterdir. Dopamin , öğrenme, hafıza, motor sistem işlevi ve daha fazlasıyla birlikte zevkli duyumlarla ilişkilidir.

Serotonin nedir? Bu hormon ve nörotransmitter, ruh halinizi, uykunuzu, iştahınızı, sindiriminizi, öğrenme yeteneğinizi ve hafızanızı düzenlemeye yardımcı olur.

Kendinizi neşeli ve iyi mi hissediyor musunuz? Serotonin hormonu iş başında demektir.

Okulda veya ofiste sıkı çalışmanız kabul ediliyor ve takdir ediliyor. Görevinizi başarıyla tamamladınız, insanlar sizi övüyor, size gerçek iltifatlar ediyor. Güven ve derin bir tanınma duygusuyla parlıyorsunuz. Hayat çok güzel. İşte o anlarda yaşadığınız his, serotonin nedir sorusunun net yanıtıdır.

serotonin neurotransmitter

Serotonin Nedir? Barsak neden ikinci beyin denir?

Mutluluk hormonu, kendimizi mutlu hissetmemizi sağlayan hormonlardır. Mutluluk hormonları serotonin, dopamin ve endorfin olduğunu önceden duymuş olabilirsiniz. Bu yazımızda serotonin nedir sorunun yanıtını detaylıca ele alacağız. Bir Bu nörotransmiter gibi, serotonin insan beyni biyokimyasında birçok önemli rol oynar . Serotonin düzeyi ile denge içinde olan işlevlerimiz şunlardır:

• derin uykuyu kalitesinde artış
• sağlıklı ruh hali
• özgüven duygusunun oluşumu
• sağlıklı bir iştahı
• sosyal katılımcı duygu durumu

Aklınıza sık sık olumsuz düşünceleriniz oluyor mu? Sebepsiz yere daha uyuşuk, sinirli veya üzgün olduğunuzu fark ettiniz mi? İnsan beyni, mutluluk duygularımızı veya pozitif ruh halimizi kontrol etmek için  nörotransmitter dengesine ihtiyaç duyar.

Serotonin nedir

Beyniniz ve bağırsağınız sürekli iletişim halindedir ve vagus siniri olarak bilinen bir bilgi otoyoluyla birbirine bağlıdır. Tüm vücudunuzun temel çalıştırma talimatları için beyninize güvenir. Bağırsaklara “ikinci beyin” dendiğini duyduysanız, bunun iyi bir nedeni var:

Bağırsaklarınızdaki sinirlerin sayısı, merkezi sinir sisteminizin omuriliğinden fazla.

Aslında, bizim bağırsaklar onun hareketini, onun salgıları yöneten refleks devreler çeşitli aracılığıyla yarı bağımsız beyin gibidir. Hareket edebilir ve gerekli damar genişlemesini yönetir. Farklı nörotransmitterler nöronlar üzerinde farklı etkileri vardır. Tüm nörotransmitterlerin en iyi bilineni olan serotonin, sinir sistemi boyunca refah, memnuniyet, tokluk, endişe ve korku mesajlarını yönetmektedir.

Sinirbilim Özeti: Serotonin Nedir?

Beyindeki kimyasal dengesizlikleri anlamak için önce biraz sinirbilimi anlamak önemlidir. Esasen beynimiz, çeşitli hücrelere ve kaslara dahili mesajlar iletir. Beyin ürettiği mesajları, nörotransmitter adı verilen kimyasal maddeler aracılığıyla vücudumuzla iletişim kurar. Bu mesajlar, nefes almak, duygu durumumuz gibi karmaşık görevlerden oluşur. Nörotransmitterler, beyinden aldıkları mesajı iletiyorlar. Beyinden nöronlar arası bilgi aktarımı ile mesaj iletiliyor. Bir nöron ile diğer nöron arasında presinaptik aralık bulunur. İşte bu boşlukta neurotransmitter görev yapar. Bir nörondan diğerine bilgiyi taşır.

Mutluluk durumu bir dizi faktörden etkilenir. Beyin kimyasalları ve hormonlar duyguların yönetilmesinde görevlidir.

Serotonin nedir? Nöronlar, bilgiyi işleyen özel hücrelerdir. Beynimizde, motor fonksiyonlarımızı kontrol eden nöronlardan, beş duyumuzdan aldığımız verileri yorumlayanlara kadar birçok farklı nöron türü vardır. Beynimizdeki bazı nöronlar birbirleriyle sinapsları yoluyla iyi iletişim kurarlar. Nöronların birbirleriyle iletişim yeteneğindeki değişime sinaptik nöroplastisite denir. Sinaptik esneklik zamanla değişebilir ve daha iyi veya daha kötü hale gelebilir.

Nöroplastisite nedir? Nöroplastisite, daha önce bisiklet sürmeyi bilmeyen çocuğun, ilgili nöronları arasındaki bağlantı zayıftır. Bisiklete nasıl oturacak? Pedalı nasıl sürecek? Didonu nasıl kuvvetle sıkacak? Bu bilgileri ve emirleri oluşturacak nöronlar arasındaki bağ çok çok zayıftır. Oysa antreman yaptıkça, bisiklete binmeye çalıştıkça, nöronlar arasındaki bağ gelişir, kalınlaşır. Böylece bilgi çok daha rahat ve hızlı akmaya başlar.

Özetlemek gerekirse: beynimizde bilgiyi nasıl işlediğimizi düzenleyen birçok farklı nöron vardır. Bu nöronlar, nörotransmiterler adı verilen kimyasallar aracılığıyla birbirlerine mesajlar gönderir. Sinapslar, nörotransmiterlerin bir nörondan diğerine iletilmesinden sorumludur. Sinaptik plastisite, farklı nöronların birbirleriyle ne kadar iyi iletişim kurduğundaki varyansı ifade eder.

Serotonin nedir mutluluk hormonları

Nörotransmitter Nedir? Serotonin nedir?

Hormon olarak serotonin nedir? Serotonin, sinir uyarılarının iletilmesinde rol oynayan bir nörotransmiterdir. Nörotransmiterler, beyindeki sinir hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan kimyasal habercilerdir.

Serotonin paketleri (veziküller), presinaptik hücrenin sonundan  sinaptik boşluğa salınır . Serotonin molekülleri daha sonra postsinaptik hücre içindeki reseptör proteinlerine bağlanabilir. Böylece, hücrenin elektrik durumunda bir değişikliğe neden olur. Elektrik durumundaki bu değişiklik, hücreyi uyarabilir. Kimyasal mesajdan geçebilir veya onu engelleyebilir. Fazla serotonin molekülleri presinaptik hücre tarafından geri alınır ve yeniden işlenir.

Raphe Çekirdeği Nedir?

Raphe çekirdeği beyinde bulunur. Beyindeki serotonin salgılayan nöronlar, Raphe çekirdeği adı verilen küçük yoğun nöron ağında bulunur. Raphe çekirdekleri, hepsi omuriliğin tepesinde bulunan medulla, pons ve orta beyinde bulunur. Serotonerjik nöronlar, beynin birçok farklı bölgesine yansıyan aksonlara sahiptir, bu nedenle serotonin birçok farklı davranışı etkiler.

Serotonin esas olarak beyinde, bağırsaklarda ve kan trombositlerinde bulunur. Serotonin görevleri şunlardır:

• özellikle düz kasları daraltır.
• sinir hücreleri arasında uyarıları iletir.
• döngüsel vücut süreçlerini düzenler.
• İyilik ve mutluluğa katkıda bulunur.
• ruh hali dengesinin korunmasından sorumludur.
• endişe duygusunu yönetmeyi sağlar.
• öğrenme becerisi ve hafıza kapasitesini artırır.

Serotonin eksikliği, klinik depresyon sorununa yol açmaktadır.

Mutluluk Hormonları Nelerdir? Serotonin Nedir?

Serotonin nedir? Serotonin görevleri nelerdir?

• Genellikle duygu durum dengesinin korur.
• Serotonin, bir biyokimyasal dönüşüm süreci ile oluşturulur.
• Serotonin beyinde ve bağırsaklarda üretilir. Vücudun serotonininin % 80-90’ı arasında büyük bir kısmı gastrointestinal sistemde bulunabilir.
• Serotonin sosyal davranışı, iştahı ve sindirimi, uykuyu, hafızayı ve cinsel istek ve işlevi düzenler.
• Serotonin düzeylerini değiştiren ilaçlar, depresyon, mide bulantısı ve migren tedavisinde kullanılır.
• Beslenme ve yaşam değişiklikleri ile sağlıklı serotonin düzeyi sağlanabilir.

Serotonin beyninizde, kanınızda ve sindirim sisteminizde bulunan bir nörotransmitterdir. Sinir hücreleri arasında iyi hissettiren, dengeleyici mesajlar gönderir. Bu yüzden “mutlu hormon” veya “mutlu kimyasal” olarak adlandırılmıştır.

Peki serotonin nedir ve hangi görevi yapar? Genellikle iyi ve mutlu hissetme hormonu olarak adlandırılır. Serotonin düzeyi eksikliği belirtileri moral bozukluğu, depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk olarak gözlenir. Zihinsel esenlik için tüm önemine rağmen, beynin vücudun serotoninin çoğunu bulduğumuz yer olduğunu düşünebilirsiniz, lakin öyle değil. Aslında, bağırsaklarımız vücudumuzdaki serotoninin büyük çoğunluğunu içerir. Serotonin veya 5-hidroksitriptamin, sindirim sistemini kaplayan enterokromafin (EC) hücreleri tarafından üretilmektdir.

Selektif Serotonin geri alım inhibitörü nedir?

Selektif serotonin gerialım inhibitörü, yani SSRI, en sık tercih edilen antidepresan ilaç grubudur. Beyindeki düşük serotonin seviyeleri depresyon, anksiyete ve uyku sorunlarına neden olabilir. Depresyon tedavisi için seçici bir serotonin geri alım inhibitörü tıp doktoru tarafından reçete edilebilir.

SSRI’lar, kimyasalın geri emilimini engeller. Beyindeki serotonin düzeylerini artırır. Böylece daha fazla serotonin sinaptik aralıkta aktif kalır. Doktor kontrolünde olmadan bu ilaçlar kullanılmaz.

serotonin hangi durumda salgılanır

Doğal Yöntemlerle Serotonin Düzeyi Nasıl Artırılır?

Gün Işığı ile Buluşma: Güneş ışığı veya ışık terapisi denir. Mevsimsel depresyon tedavisi için yaygın olarak önerilen çözümdür. Bir kış günü, güneşin hafifçe kendini gösterdiği anda, hemen dışarıda 10 dakikalık bir yürüyüş yapılması yeterlidir. Güneş ışığının iyileştirici etkisi, serotonin depolarımıza iyi gelmektedir.

Egzersiz Yapmak: Düzenli hafif bir spor egzersizi yapmak, serotonin düzeyimizi artırır. Üstelik bir çok araştırma göstermiştir ki, her gün 15 dakikalık tempolu yürüyüş egzersizi yeterlidir. Bu egzersiz, serotonin arttırıcı ilaçlarla eşit derecede etkilidir.

Bireylerdeki pozitif ruh hali, fiziksel sağlığın güçlü bir göstergesi olarak kabul edilir. Tutarlı günlük fiziksel aktivite, serotonin seviyenizi ve genel beyin sağlığınızı iyileştirmenin en iyi yollarından biridir.

Meditasyon: Meditasyon, stresi azaltmaya ve hayata olumlu bir bakış açısı getirmeye yardımcı olabilir. Böylece serotonin seviyelerini büyük ölçüde artırabilir.

Probiyotikler: Bağırsaklarınızı kontrol altında tutmalısınız. Vücudunuzdaki serotoninin çoğu bağırsağınızda üretilir. Bu nedenle bağırsak sağlığı, serotonin üretimini düzenler. Kaliteli bir probiyotik yediğinizde, barsak sağlığı açısından çok fayda sağlayacaktır.

Serotonin artoırmak için beslenme listesi

Serotonin İçeriği Yüksek Gıdalar Nedir?

serotonin nedir? Sağlıklı beslenme düzeni, zinde bir vücut ve duygu sağlığı için ilk adım olacaktır. Sağlıklı bir diyet, serotonin düzeyinizi artırabilir. Makarna, patates, ekmek, hamur işleri, simit ve patlamış mısır gibi basit karbonhidratları yüksek yiyecekler tipik olarak insülin seviyelerini artırır. Daha fazla triptofanın beyin içine girer. Beyin hücrelerinde triptofan, serotonine dönüşür. Serotonin sakinleştirici etkisi genellikle bu yiyecekleri yedikten sonraki otuz dakika içinde hissedilebilir. Bu basit karbonhidratlar sizi kısa süreli mutlu edebilir. Ancak, yüksek kan şekeri seviyeleri hafıza ve odaklanma sorunlarına neden olacaktır.

Serotonin nedir? Serotonin  seviyesini artırmanın daha sağlıklı beslenme yolları vardır:

• tatlı patates
• elma
• yaban mersini
• havuç
• nohut fasulye gibi kompleks karbonhidratlar.

Bunun yanı sıra, serotonin öncül maddesi olan L-triptofan içeriği yüksek besinler de, serotonin seviyesini artırır:

• tavuk
• yumurta
• peynir
• hindi
• sığır eti
• somon
• ton balığı
• mercimek
• ıspanak ve diğer koyu yeşil yapraklı sebzeler
• kabak ve chia tohumları
• fındık

Sağlıklı beslenme, egzersiz, sosyal yaşam uyumu hepsi bir bütünün parçasıdır. Mutluluk hormonları hakkındaki daha detaylı yazımıza şu linkten ulaşabilirsiniz: MUTLULUK HORMONLARI

Sağlık ve sevgiyle,

Dr. Bora Küçükyazıcı
Tıp Doktoru & Klinik Psikoloji PhD

Kişisel Gelişim Merkezi